Treningu umiejętności społecznych to cykl regularnych spotkań/ warsztatów, podczas których pracujemy nad rozwinięciem umiejętności społecznych. Odbywa się to zwykle przez określony okres czasu, w odstępach cotygodniowych. Przykładowo w naszym ośrodku w Jaworznie, Mysłowicach i w Imielinie warsztaty trwają przez okres 3 miesięcy. Grupa spotyka się raz w tygodniu na dwugodzinne zajęcia.

Dlaczego umiejętności społeczne są takie ważne? Dlaczego trening społeczny jest ważny?

Umiejętności społeczne to wszystkie umiejętności, które pozwalają nam prawidłowo postrzegać, rozumieć i zarządzać interakcjami z innymi ludźmi.

Relacje społeczne są nam niezbędne, ponieważ zaspokajają najważniejsze życiowe potrzeby – takie jak poczucie bezpieczeństwa, przyjemność z bycia z innymi, potrzebę więzi, przynależności i miłości. Potrzeby te mogą być zaspokojone jedynie w relacji. W przypadku pojawiających się trudności w funkcjonowaniu w grupie, treningu umiejętności społecznych tus może być bardzo przydatny.

Jak przebiega trening umiejętności społecznych?

Treningu umiejętności społecznych tus to cykl regularnych warsztatów trwających przez określony czas.

Poprzedzają go wstępne konsultacje, podczas których specjalista prowadzący trening może zadać pytania mające na celu zbadanie potrzeb potencjalnych uczestników oraz ich motywacją do udziału w treningu. Konsultacje zawierają w sobie również element diagnozy, aby trener tus miał pewność, że trening umiejętności społecznych będzie przydatny dla kandydata. Pozytywne przejście kwalifikacji daje możliwość wzięcia udziału w zajęciach.

Kolejnym etapem jest spotkanie wstępne z kandydatem, podczas którego osoba prowadząca trening umiejętności społecznych przedstawia szczegółowe warunki i zasady uczestnictwa. Wtedy też uiszczana jest opłata za uczestnictwo.

Po wstępnych spotkaniach jest uruchamiany trening umiejętności społecznych tus.

CO ĆWICZYMY NA TRENINGU UMIEJĘTNOŚCI SPOŁECZNYCH TUS?

Trening umiejętności społecznych tus to:

• poszerzenie wiedzy na temat umiejętności społecznych;
• nauka rozpoznawania, nazywania i wyrażania emocji;
• radzenie sobie z różnymi trudnościami jak podejście do konfliktów, stawianie granic, asertywność, nieśmiałość czy wycofanie społeczne;
• nawiązywanie relacji, rozmowy, utrzymywanie kontaktu wzrokowego;
• podtrzymywanie i rozwijanie relacji;
• budowanie samooceny i poczucia własnej wartości;
• zarządzanie trudnymi emocjami i stresem.

Trening umiejętności społecznych – przykładowe ćwiczenia

Trening umiejętności społecznych tus zawiera w sobie element psychoedukacji oraz różnego rodzaju ćwiczeń. Konkretne zadania w danym treningu są dobierane indywidualnie przez trenerów tus. Specjalista prowadzący przygotowuje je bardzo indywidualnie – zależności od tematu danych zajęć czy trudności, które zgłoszą uczestnicy podczas samych warsztatów lub wstępnych kwalifikacji. Nie ma dwóch identycznych treningów umiejętności społecznych.

Komunikacja z innymi

Trening umiejętności społecznych tus to sporo technik komunikacji.

Komunikacja z innymi często polega na ćwiczeniu zadawania pytań, utrzymywania kontaktu wzrokowego, podtrzymywania rozmowy. Często stosuje się tutaj różnego rodzaju gry.

Przykładowe ćwiczenie w treningu umiejętności społecznych to „KOMUNIKAT JA„, czyli sposób na mówienie o różnych często trudnych emocjach, w taki sposób, aby utrzymać ważną dla nas relację.

Kolejnym zadaniem, które może się znaleźć w programie, jest ćwiczenie „Kiedy i jak ulegam innym„. Celem tej praktyki jest zbudowanie samoświadomości uczestników na temat podporządkowywania się w różnych sytuacjach.

W trakcie pracy grupy bardzo często są włączane zagadnienia związane z asertywnością. Zajęcia polegają na tym, że bada się, jak dana osoba zachowuje się w relacjach z ludźmi – partnerem, przyjaciółmi, rodziną, współpracownikami czy klientami. Często wykonuje się zadanie, mające na celu zbadanie pozycji życiowej uczestnika („ja jestem ok, ty jesteś ok”, „ja jestem ok, ty jesteś nie ok”’ „ja jestem nie ok, ty jesteś ok”, „ja jestem nie ok, ty jesteś nie ok”),

Odgrywanie ról

Rozwój kompetencji odbywa się poprzez psychoedukację, samodzielne ćwiczenia lub praktykę w grupie. W ramach tych ostatnich często stosujemy odgrywanie ról. Bardzo często doświadcza się tej formy w parach. Ten typ zadań jest bardzo pomocny w ćwiczeniu nowo nabytych kompetencji.

W taki sposób ćwiczymy i rozwijamy również empatię. Spotkania mają na celu rozwój aktywnego słuchania, które jest niezmiernie istotne w rozumieniu i odczytywaniu emocji naszych rozmówców. Rozumienie drugiej osoby i to, żeby ona rozumiała ciebie, to podstawa bycia w satysfakcjonującej relacji. Ćwiczenia typu „Słucham Cię z uwagą”, „Patrzę na Ciebie z uwagą”, praktykowania klaryfikacji, parafrazowania, odzwierciedlania są nie do przecenienia w temacie rozwoju empatii.

Dostrzeganie swoich mocnych stron

Temat samooceny i niedostrzegania mocnych stron jest zawsze tematem, z którym wiąże się sporo emocji. Ćwiczenie „Jestem wartościowym człowiekiem”, „Moje dokonania w oczach innych” czy „Lista sukcesów” – to tylko przykładowe praktyki, które mają na celu polepszyć samoocenę uczestników. Większość zadań jest dobierana indywidualnie do potrzeb grupy i uczestników.

Natomiast największy udział w budowaniu samooceny uczestników jest kontakt z grupą i informacje zwrotne uzyskiwane podczas trwania całego treningu. To daje też okazję do ćwiczenia technik asertywnej oceny, ale również do radzenia sobie z krytyką.

Asertywne radzenie sobie z trudnymi emocjami – gry

Jedną z trudniejszych emocji jest często złość. Podczas treningu prowadzący organizują różnego rodzaju gry, mające na celu poznanie tej emocji w sobie (jak ją można rozpoznać, asertywnie wyrazić i przyjąć od innych osób).

Bardzo często uczestnicy zgłaszają potrzebę zajęcia się tremą podczas wystąpień publicznych, nieśmiałością, negocjacjami czy rozwiązywaniem konfliktu. Trener tus może zaproponować różnego rodzaju działania, które pomogą uczestnikom w ich życiu prywatnym i zawodowym.

Gry umożliwiają zajęcie się trudnymi tematami w przystępny sposób, który może redukować lęk.

Trening Umiejętności Społecznych – praktyka dla dzieci i młodzieży

Na rynku można spotkać oferty treningu tus dla dorosłych oraz trening tus dla dzieci i młodzieży. Zajęcia w grupie kształtują szereg kompetencji społecznych, natomiast często dzieci i młodzież mają również zadania do wykonania w domu.

Przykładowe ćwiczenie to „Moje dokonania w oczach innych„, które polega na zweryfikowaniu tego, co dana osoba o sobie myśli, z tym, jak widzi ją otoczenie. Zadanie polega na tym, aby zapytać bliskie osoby, w czym uważają, że pytający jest dobry, jakie są jej/jego sukcesy. Wyniki rozmów odnotowuje się a następnie analizuje podczas pracy grupowej.

Różne emocje wywołuje zazwyczaj ćwiczenie „Jak widzą mnie inni” – jest ono zazwyczaj nieobowiązkowe. Polega na nagraniu godzinnej rozmowy z bliską osobą, a następnie analizie, co komunikuję, co wyrażam werbalnie i niewerbalnie, jaki/-a jestem w rozmowie? Asertywna, bierna, podporządkowująca się, napastliwa? Podczas spotkania w grupie można poddać materiał analizie lub zrobić to „w domu”.

Wspomniane w artykule ćwiczenia można znaleźć w książce: A. Hulewska, Asertywość w ćwiczeniach, Samo Sedno, Warszawa 2014.