Depresja – objawy, przyczyny, leczenie

Depresja jest chorobą i wymaga leczenia. Potocznie często myli się depresję z tzw. „lenistwem”, gorszym samopoczuciem, czy brakiem umiejętności wzięcia się w garść. Jest to niezwykle szkodliwe i nie można w taki sposób reagować. Takie słowa mogą pogorszyć stan osoby chorej na depresję. Depresja jest chorobą śmiertelną, może trwać wiele lat i na pewno nie wyleczy jej czas czy „ogarnięcie się”.

Diagnoza depresji – jak zdiagnozować depresję?

Diagnoza depresji jest wykonywana przez lekarza psychiatrę. Dzieje się to na podstawie szczegółowego wywiadu z pacjentem. Celem rozmowy jest sprawdzenie, czy u danej osoby występują objawy depresji oraz wykluczenie innych chorób.  

Objawy depresji

Do najczęstszych objawów depresji należy:

• Obniżony nastrój, który utrzymuje się przez większość dnia i który trwa minimum 2 tygodnie;
• Utrata zainteresowań i przyjemności w zakresie aktywności, które wcześniej sprawiały przyjemność;
• Spadek zaufania lub szacunku do siebie;
• Nieracjonalne poczucie winy lub wyrzutów sumienia;
• Nawracające myśli samobójcze, myśli o śmierci lub zachowania samobójcze;
• Skargi na zmniejszoną zdolność myślenia lub skupienia się albo jej przejawy jak niezdecydowanie lub wahanie się;
• Zaburzenia emocjonalne: płaczliwość, lęk, trudności z kontrolą emocji, zmienność nastrojów.

 

Somatyczne i fizyczne objawy depresji

Dużo objawów zaburzenia nastroju depresja jest uznawanych za somatyczne. Poniżej prezentujemy te najczęściej występujące:

• Pobudzenie lub zahamowanie w aktywności psychoruchowej (męczliwość, zmęczenie, osłabienie, poczucie nieokreślonej choroby);
• Zaburzenia snu – bezsenność lub hipersenność (nadmierna senność), senność w ciągu dnia, wybudzanie się w nocy, poczucie niewyspania;
• Wzrost lub spadek apetytu i zmiana wagi;
• Dolegliwości bólowe (najczęściej głowy, karku, szyi, brzucha, stawów);
• Dolegliwości ze strony układu pokarmowego (zaparcia, biegunka, nudności, wymioty);
• Brak lub wyraźne obniżenie popędu seksualnego.

Diagnoza depresji nie polega jedynie na odhaczeniu pewnej liczby objawów z listy. Wymaga całościowego podejścia, wykluczenia innych chorób, uzależnień itp. Dodatkowo lekarz zwraca uwagę na czas trwania i ciężkość zaburzenia depresyjnego. Dlatego, jeśli występuje podejrzenie depresji, konieczne jest udanie się do specjalisty.

 

Skąd bierze się depresja?

Trudno jest wskazać jedno źródło depresji. Na zaburzenie nastroju depresja wypływają różne zdarzenia z naszego życia. U każdego przyczyny mogą być różne: psychogenne (trudne wydarzenia w życiu, utraty), endogenne (genetyczne, metaboliczne), egzogenne (choroby somatyczne, skutek brania leków, uzależnienia).

Depresja – dzieciństwo, wychowanie

Źródła depresji często znajdują się w przeżyciach i emocjach z dzieciństwa.  Dzieci, które były zaniedbywane, niezauważane, częściej chorują na depresję. Niezauważanie dziecka może być „nieznaczne” – np. rodzice zauważają potrzeby bytowe dziecka, ale nie widzą, a przez to nie reagują, na potrzeby emocjonalne dziecka. Nie rejestrują smutku, złości, przygnębienia, a przez to nie pomagają radzić sobie z emocjami.

Na wystąpienie depresji mogą również wpływać inne doświadczenia rodzinne, takie jak: brak poczucia wsparcia, bezpieczeństwa, dużo negatywnych emocji w rodzinie, nadmierna dyscyplina, wykorzystanie seksualne, przemoc, uzależnienie, maltretowanie.

Czynnikiem ryzyka jest również matka cierpiąca na depresję oraz utrata ważnej osoby i nieotrzymanie odpowiedniego wsparcia od drugiego opiekuna. Utrata oznacza śmierć, ale również poczucie, że kogoś się straciło np. w aspekcie emocjonalnym.  

 

Depresja a geny

Depresja może być w pewnym stopniu dziedziczona. Natomiast nie oznacza to, że u każdej osoby mającej dany zestaw genów, depresja musi się pojawić. Najczęściej zaburzenie depresyjne uruchamia jakieś trudne doświadczenie życiowe.  

Jak wyleczyć depresję?

W leczeniu depresji łączy się zazwyczaj farmakoterapię (leki na depresję) oraz psychoterapię indywidualną lub grupową.

W procesie leczenia konieczne jest korzystanie ze wsparcia psychiatry, który zajmuje się stroną farmakologiczną depresji oraz udział w psychoterapii indywidualnej. Depresja wymaga korzystania z obu form wsparcia.

Czasami konieczna może okazać się hospitalizacja. Ocenia to psychiatra i w razie potrzeby kieruje do odpowiedniego miejsca.  

Jak pomóc osobie z depresją?

• Wspieraj – zastanów się jak możesz wesprzeć osobę chorującą na depresję. Zapewne będzie to zależało od momentu leczenia. Jeśli nasz bliski nie podjął leczenia, być może warto pomóc poszukać lekarza psychiatrę i psychoterapeutę. Jeśli leczenie już trwa, dobrze jest wspierać poprzez np. pozytywne ustosunkowanie się do terapii, zachęcanie do regularnego uczęszczania.
• Nie oceniaj – bardzo często osoby chore na depresję słyszą słowa: „weź się w garść”, „to minie, wystarczy że pójdziesz pobiegać”, „przesadzasz”. To nie pomaga, a jeszcze potęguje nastrój depresyjny – pogłębia poczucie winy i wyrzuty sumienia, które są jednych z głównych objawów. Mówiąc tak, możemy wyrządzić bardzo dużo szkody i stwarzamy zagrożenie dla stanu psychicznego bliskiej osoby.
• Staraj się zrozumieć – depresja wywołuje bardzo dużo trudnych stanów emocjonalnych – wybuchy złości, płaczliwość. Staraj się zrozumieć, co dzieje się z bliską osobą, nie obrażaj się, ale też bądź wyrozumiały dla siebie i swoich trudnych emocji z tym związanych. Wspieranie osoby z depresją bywa czymś niezwykle trudnym i wykańczającym.
• Bądź cierpliwy i dostępny – leczenie depresji jest procesem długotrwałym i może trwać nawet kilka lat. Okazuj cierpliwość, bądź dostępny. jednocześnie nie bierz zbyt dużo na siebie. Czasami warto zabezpieczyć bliską osobą listą numerów telefonów zaufania.  
• Jeżeli osoba chora na depresję mówi o samobójstwie – koniecznie zorganizuj pomoc. Zabierz chorego na izbę przyjęć lub zadzwoń pod 112.

Autor: Katarzyna Wurzel-Bień, psycholog, psychoterapeuta

Źródło:

Ambroziak K., Kołakowski A., Siwek K., Depresja nastolatków, GWP, Sopot 2019.

Gromnicka D., Depresja, Samo sedno, Warszawa 2012.

Hayes S, Spencer S., W pułapce myśli, GWP, Sopot 2014.

Morawska A., Depresja poporodowa, Świat Książki, Warszawa 2016.

Zespół Manufaktury Zmiany

Prowadzimy na Śląsku profesjonalną pomoc psychologiczną, psychoterapię indywidualną dorosłych, dzieci i młodzieży, terapię par, małżeństw oraz rodzin. Jaworzno, Imielin, Mysłowice – to miasta, w których mamy swoje oddziały. Dzięki umiejscowieniu naszych gabinetów, docieramy do pacjentów z miasta Katowice i okolic. Z naszych usług psychologicznych i psychoterapeutycznych korzystają mieszkańcy takich miast jak Sosnowiec, Chrzanów, Lędziny czy Chełm Śląski. Mamy również pacjentów z okolic miast Libiąż, Chełmek czy Bieruń.

Umów wizytę lub skontaktuj się z nami >>