Jak leczyć otyłość?

Przyczyny otyłości

Otyłość jest chorobą przewlekłą. Na jej rozwój wpływają m.in. czynniki genetyczne, hormonalne, jak również czynniki o charakterze psychologicznym i środowiskowym. Według najnowszych danych WHO liczba osób zmagających się z nadwagą i otyłością rośnie w alarmującym tempie, również w Polsce. W 2019 roku nadwaga i otyłość występowały łącznie u 58,1% Polaków*.

Choć odpowiednio zbilansowana dieta oraz regularna aktywność fizyczna są niezwykle ważne w radzeniu sobie z otyłością to kluczem do trwałej zmiany jest praca nad czynnikami psychologicznymi. To one w dużej mierze wpływają na redukcję masy ciała i zmianę nawyków żywieniowych.

Psychologiczne bariery w leczeniu otyłości

Psychodietetyka ma ogromne znaczenie w terapii otyłości. Strach przed zmianą i porażką, emocjonalne jedzenie, trudności w radzeniu sobie ze stresem, niska samoocena – to tylko niektóre z wewnętrznych przeszkód, które wpływają na skuteczność leczenia. Te bariery wynikają często z wewnętrznych przekonań, braku umiejętności regulacji emocji, a także wcześniejszych doświadczeń – jeśli od lat stosujesz diety o obniżonej kaloryczności, a nadmierna masa ciała wciąż wraca, możesz mieć poczucie, że Twoje wysiłki są skazane na porażkę.

Do najczęściej spotykanych barier w leczeniu otyłości należą:

• Niska samoocena i brak wiary w siebie: „Nigdy mi się nie uda”.
• Unikanie trudnych emocji: zajadanie emocji jako jedyna strategia ich regulacji.
• Strach przed zmianą: obawa przed wyzwaniami, jakie niesie ze sobą zmiana nawyków żywieniowych i widmo utraty dotychczasowego stylu życia.
• Myślenie czarno-białe: postrzeganie diety i aktywności fizycznej w kategoriach „wszystko albo nic”.
• Efekt błędnego koła: poczucie winy po napadzie objadania → jeszcze większa frustracja → kolejne napady, aby zredukować napięcie.
• Negatywne przekonania o odchudzaniu: „Żeby redukcja masy ciała była skuteczna muszę zrezygnować z wszystkiego, co lubię”.

Aby sobie z tym poradzić, trzeba najpierw zidentyfikować konkretne problemy. Dopiero wtedy możliwe jest wdrożenie strategii, które pozwolą na rozpoczęcie zmiany stylu życia i redukcji masy ciała. Podstawą w tym procesie jest wsparcie psychologiczne.

Jak jeszcze możemy leczyć otyłość?

Postępowanie zachowawcze, takie jak zmiana stylu życia, postępowanie dietetyczne i praca z psychologiem to nie je jedyne metody leczenia otyłości. W przypadku, gdy te działania nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, można sięgnąć po inne formy wsparcia, które zależą, m.in od stopnia otyłości i chorób towarzyszących.

Farmakologiczne leczenie otyłości

Leki na otyłość cieszą się ostatnio sporą popularnością i mają tyle samo zwolenników, co przeciwników. W zależności od preparatu, mogą mieć różne mechanizmy działania (spowalnianie opróżniania żołądka, mniejsze uczucie głodu, osłabienie apetytu, zwiększenie kontroli nad jedzeniem). Leczenie farmakologiczne zawsze powinno odbywać się pod ścisłą kontrolą lekarza.

Chirurgiczne leczenie otyłości

Leczenie chirurgiczne ma na celu utratę masy ciała, dzięki operacji bariatrycznej. W dużym uproszczeniu zabieg polega na zmniejszeniu objętości żołądka lub zmniejszeniu powierzchni wchłaniania składników odżywczych. Wyróżniamy zabiegi takie jak: rękawowa resekcja żołądka, bypass żołądkowy, opaska żołądkowa.

Powikłania i skutki otyłości

Do najczęstszych powikłań otyłości możemy zaliczyć, m.in: zaburzenia metaboliczne, takie jak stan przedcukrzycowy, cukrzyca typu 2 i zaburzenia lipidowe, choroby układu sercowo-naczyniowego, np. nadciśnienie tętnicze, obturacyjny bezdech senny, a także powikłania ze strony układu ruchu, takie jak choroba zwyrodnieniowa stawów.

Pamiętaj, że leczenie otyłości to proces wymagający cierpliwości i wytrwałości. Każdy mały sukces przybliża Cię do celu.

*Na podstawie: „Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na otyłość 2024. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości.” Medycyna praktyczna – wydanie specjalne, wrzesień 2024.