Ludzie są istotami społecznymi – żyjemy i rozwijamy się dzięki kontaktom z innymi. Kompetencje i umiejętności interpersonalne są bardzo przydatne w osiąganiu celów w życiu – na przykład, aby osiągnąć sukces w pracy.
Kompetencje te są szczególnie ważne w przypadku zawodów, w których występuje stały kontakt z ludźmi (sprzedawca, nauczyciel, praca w grupie, doradcy, kierownicy).
Trening umiejętności społecznych tus to cykl grupowych spotkań, których celem jest zbudowanie lub rozwinięcie kompetencji społecznych.
Czym są umiejętności społeczne?
Wiele osób zastanawia się, czym są umiejętności społeczne. Trudno jest znaleźć jedną, precyzyjną definicję. Natomiast w uproszczeniu można powiedzieć, że kompetencje społeczne to umiejętność postrzegania i rozumienia sytuacji społecznych.
Jakie etapy obejmuje program Treningu Umiejętności Społecznych?
Pierwszym etapem treningu umiejętności społecznych jest kwalifikacja do grupy. Jest to jedno lub dwa spotkania z trenerami tus, których celem jest rozpoznawanie potrzeb danej osoby. Psycholog pyta o trudne sytuacje społeczne w życiu osoby zainteresowanej. Klient ma też wtedy możliwość zadawania pytań o to, jak wygląda trening, jakie są zasady, warunki itd.
Po zakwalifikowaniu do grupy, przed samym treningiem odbywa się spotkanie wstępne, podczas którego terapeuta tus przedstawia zasady i warunki uczestnictwa w grupie.
Trening umiejętności społecznych tus czyli rozpoczęcie cyklu spotkań mających na celu rozwój umiejętności wykonawczych w różnych sytuacjach społecznych.
Jakie są cele pracy metodą Treningu Umiejętności Społecznych?
Bez względu na wykonywany rodzaj pracy, stanowisko, które dana osoba zajmuje, w swoim życiu, każdego dnia mamy do czynienia z innymi ludźmi. Porozumiewanie odbywa się za pomocą mowy, ale również gestów, mimiki, mowy ciała. Komunikowanie się i rozumienie innych stają się kluczowe, aby człowiek mógł prawidłowo funkcjonować w społeczeństwie.
Celami treningu umiejętności społecznych są:
- Nauka asertywności i rozwiązywanie konfliktów – poznawanie i utrzymywanie granic swoich i innych. Jak odmawiać, jak zgadzać się na pewne sprawy na swoich warunkach oraz jak respektować czyjeś granice. Bardzo ważnym aspektem jest również umiejętność reagowania na czyjąś agresję.
- Umiejętności prospołeczne – zadawanie pytań, reagowanie na wypowiedzi innych, utrzymywanie relacji z innymi ludźmi. Podczas treningu tus skupiamy się również na poznaniu i przyswojeniu norm społecznych, których znajomość może się bardzo przydać w sytuacjach społecznych.
- Rozwój samoświadomości – jedną z dodatkowych korzyści, które daje trening umiejętności społecznych jest to, że dzięki różnego rodzaju ćwiczeniom wykonywanym samodzielnie lub w parach, następuje poszerzenie wiedzy o sobie samym. Trening tus to odkrywanie swoich cech, lepsze poznanie siebie, swoich mocnych i słabszych stron, własnych emocji oraz budowanie własnej tożsamości.
- Poszerzenie wiedzy o umiejętnościach społecznych.
Dla kogo jest trening umiejętności społecznych tus?
- Jeżeli zauważasz swoje trudności w funkcjonowaniu społecznym – na przykład jeśli nie czujesz się swobodnie w towarzystwie innych osób, nawiązywanie kontaktu wzrokowego jest stresujące i czujesz, że nie potrafisz tego robić naturalnie.
- Jeżeli nie rozumiesz innych, ich zachowań i trudno jest Ci się odnaleźć w świecie norm i konwenansów społecznych.
- Jeśli nie potrafisz odmawiać, wyrażać swoich potrzeb, chronić się w trudnych sytuacjach. Jeśli boisz się konfliktu i różnicy zdań.
- Jeśli czujesz, że masz trudności w nawiązywaniu przyjaźni. Zawierasz znajomości, które bardzo szybko się kończą. Masz wrażenie, że ludzie nie chcą spędzać z Tobą czasu i szybko się wycofują.
- Jeśli zauważasz u siebie problemy z nieśmiałością.
- Osoby z całościowymi zaburzeniami rozwoju, ze spektrum autyzmu.
Jak wyglądają zajęcia z TUS?
Zajęcia tus to cotygodniowe spotkania trwające zwykle przez określony okres czasu (np. 2- 3 miesięce), podczas których grupa osób zdobywa wiedzę oraz praktyczne doświadczenie w kontaktach społecznych.
Spotkania odbywają się w tej samej grupie osób. Są różnego rodzaju zasady, których uczestnicy muszą przestrzegać – jak na przykład zasada poufności, nieocenianie. Trening tus musi się odbywać w bezpiecznych warunkach, aby mógł być skuteczny i pomocny. Pomaganie innym czuć się komfortowo, to bardzo ważne zadanie trenera tus.
Waga informacji zwrotnych od innych jest nie do przecenienia w relacjach z innymi. Czasami nie mamy możliwości zobaczyć obiektywnie naszego zachowania. Umiejętność słuchania innych w odniesieniu do siebie – co robimy dobrze, ale też co moglibyśmy robić lepiej, może bardzo pomóc w pracy nad sobą. Może być to swego rodzaju samodzielną terapią.
Narzędzia pracy wykorzystywane do rozwoju kompetencji społecznych
Trener tus dopasowuje narzędzia do wieku uczestników. W przypadku dzieci trenerem jest często psycholog dziecięcy.
Treningiem umiejętności społecznych nazywamy często zestaw różnego rodzaju działań mających na zadaniu ćwiczenie pewnych zachowań w trudnych sytuacjach. Odbywa się to poprzez odgrywanie scenek, dzielenie się różnymi trudnościami z resztą grupy i słuchanie wypowiedzi innych. Bardzo często trening umiejętności społecznych to odgrywanie ról w parach lub większych grupach, co ma na celu przećwiczenie pewnych umiejętności, zrozumienie sytuacji rozmówcy. Empatia również znajduje się w kręgu umiejętności społecznych.
Uczestnicy otrzymują różnego rodzaju materiały do przećwiczenia w domu.